Nghị quyết 02-NQ/TU và định hướng giảm nghèo bền vững ở Lai Châu
(Ngày đăng :09/08/2016 12:00:00 SA)

         Thời điểm đầu năm 2011, Lai Châu có tỷ lệ hộ nghèo chiếm tới 46,78%, cao thứ 2 và gấp 3 lần tỷ lệ hộ nghèo bình quân chung của cả nước, tổng số hộ cận nghèo trên 44 nghìn hộ, chiếm 58% tổng số hộ trên địa bàn. Việc thực hiện giảm nghèo gặp nhiều khó khăn do số hộ nghèo chủ yếu ở vùng nông thôn với tập quán canh tác truyền thống, lạc hậu, tư tưởng vẫn còn trông chờ vào sự đầu tư của Nhà nước. Trước tình hình đó, cùng với thực hiện các cơ chế, chính sách đầu tư cho công tác giảm nghèo của Chính phủ như Chương trình 134, Chương trình 135; chương trình thực hiện Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Lai Châu cũng đã có nhiều giải pháp thực hiện công cuộc giảm nghèo và tiến tới giảm nghèo bền vững. Đặc biệt, Nghị quyết 02-NQ/TU năm 2011 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh chính là kim chỉ nam, định hướng trong công cuộc giảm nghèo trên địa bàn toàn tỉnh.

       Tháng 4/2011 Nghị quyết 02 được ban hành, ngay sau đó, tỉnh ủy đã chỉ đạo việc tuyên truyền và triển khai thực hiện. Trên cơ sở đó, các địa phương đã xây dựng kế hoạch, chương trình hành động phù hợp, sát với thực tế của địa phương, đơn vị. Công tác tuyên truyền được tập trung đẩy mạnh để cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc trong tỉnh nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của công tác giảm nghèo, các hộ nghèo thì nhận thức được rõ cơ hội, điều kiện thuận lợi để nỗ lực vươn lên thoát nghèo. Có thể nói việc ban hành Nghị quyết đã huy động được cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở cùng vào cuộc để thực hiện giảm nghèo một cách hiệu quả.

       Sau 5 năm thực hiện, các chỉ tiêu của Nghị quyết cơ bản đạt và vượt kế hoạch đề ra. Tỷ lệ hộ nghèo giảm trung bình mỗi năm 5,26%. Tư tưởng trông chờ, ỷ lại của một bộ phận người dân vào sự hỗ trợ của Nhà nước đã giảm dần, đời sống của người dân ở các xã nghèo từng bước được nâng lên. Thu nhập bình quân đầu người từ 8,2 triệu đồng năm 2010 tăng lên 18,2 triệu đồng năm 2015. An ninh lương thực được đảm bảo, tổng sản lượng lương thực đến nay đạt 195.150 tấn. Thông qua các mô hình khuyến nông đã giúp cho nông dân ngày càng được tiếp cận nhiều hơn với các phương thức sản xuất mới, khai thác tốt tiềm năng đất đai, lao động ở các địa phương; đồng thời tạo sự chuyển biến về nhận thức, năng lực tiếp cận và áp dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật vào sản xuất. Công tác bảo vệ và phát triển rừng có nhiều chuyển biến, năm 2015 đạt 46,4% tỷ lệ độ che phủ rừng, tăng 5,15% so năm 2010. Hệ thống cơ sở hạ tầng được đầu tư toàn diện, nhất là các công trình trong chương trình xây dựng nông thôn mới, toàn tỉnh đạt được trung bình 11,94 tiêu chí/xã, cứng hóa được 900 km đường giao thông liên xã, bản, nội bản, đường giao thông nội đồng. Về thủy lợi, nước sinh hoạt nông thôn, hạ tầng điện lưới, thông tin… được đầu tư và phát huy hiệu quả thiết thực để phục vụ đời sống nhân dân.

       Đặc biệt, trong 5 năm qua, bằng nhiều chương trình, dự án toàn tỉnh đã đào tạo 28.305 lao động nông thôn góp phần nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 40,5%. Học viên sau các khoá đào tạo nghề ngắn hạn được nâng cao về trình độ, kỹ thuật canh tác, sản xuất. Từ đó có thể tự tạo được việc làm ổn định hoặc xin được việc làm tại các doanh nghiệp góp phần tăng thu nhập cho bản thân và gia đình. Các cơ sở dạy nghề được củng cố và thành lập mới, đến nay tỉnh có 17 cơ sở đào tạo nghề, tăng 5 cơ sở so với năm 2010; các cơ sở được đầu tư nhiều trang thiết bị để phục vụ cho công tác dạy và học. 8.150 lượt cán bộ, công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách được đào tạo, tập huấn để nâng cao trình độ chuyên môn.

      Theo Quyết định số 70/2009/QĐ-TTG ngày 27/04/2009 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách luân chuyển, tăng cường cán bộ chủ chốt cho các xã thuộc 61 huyện nghèo, trong 5 năm, Lai Châu đã tăng cường, luân chuyển 55 cán bộ và điều động cho thôi hưởng chế độ 17 cán bộ, hiện tại còn 38 cán bộ được luân chuyển, tăng cường xuống giúp các xã thực hiện Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP. Ngoài ra tỉnh đã ban hành chính sách đặc thù về tăng cường cán bộ áp dụng đối với huyện Tam Đường không phải huyện nghèo theo Nghị quyết 30a/2008/NQ-CP, giai đoạn 2010-2015 tổng số cán bộ cấp huyện được tăng cường xuống các xã trên địa bàn huyện là 11 cán bộ, được phân về 9/11 cán bộ. Thực hiện dự án 600 trí thức trẻ tăng cường về các xã thực hiện Nghị quyết 30a, toàn tỉnh có 46 trí thức trẻ có trình độ chuyên môn về làm Phó Chủ tịch UBND các xã thuộc các huyện nghèo.

      Đối với công tác giải quyết việc làm, trung bình mỗi năm, thông qua các chương trình, hoạt động, địa phương đã tạo việc làm cho 6.339 lao động. Song, giải quyết việc làm trên địa bàn tỉnh chủ yếu là ở lĩnh vực nông nghiệp, lĩnh vực công nghiệp – xây dựng còn hạn chế. Riêng đối với công tác giải quyết việc làm thông qua kênh xuất khẩu lao động kết quả chưa đạt như kế hoạch giao, chỉ có 331/800 người tham gia. Nguyên nhân do một số chính quyền cấp cơ sở chưa thật sự vào cuộc, người lao động do tâm lý sợ xa gia đình, chưa sẵn sàng đi xuất khẩu lao động và các doanh nghiệp có chức năng xuất khẩu lao động không muốn lên Lai Châu tuyển lao động vì địa bàn xa, chi phí tốn kém.

     Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện Nghị quyết 02, toàn tỉnh đã thực hiện trợ cấp thường xuyên cho 30.923 lượt đối tượng bảo trợ xã hội tại cộng đồng; hỗ trợ tiền điện cho 134.649 lượt hộ nghèo; hỗ trợ cứu đói giáp hạt cho 61.519 lượt hộ nghèo; mua 1.345.228 thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo và người dân tộc thiểu số sống tại vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn; hỗ trợ chi phí học tập cho 145.887 lượt học sinh…, từng bước cải thiện, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào, góp phần củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Chính phủ.

     Với những nỗ lực đó, năm 2015 tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Lai Châu giảm xuống còn 18,75%; tổng số hộ cận nghèo giảm ước còn 7.307 hộ. Tuy nhiên, trên thực tế, kết quả giảm nghèo ở Lai Châu chưa thực sự bền vững. Các hộ đã thoát nghèo đời sống còn rất khó khăn, nguy cơ tái nghèo cao, hàng năm có khoảng 5-10% hộ mới thoát nghèo tái nghèo trở lại khi gặp thiên tai, hỏa hoạn.

     Trong thời gian tới, Lai Châu xác định thực hiện công tác giảm nghèo gắn với xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ chính trị trọng tâm và để hoạt động này trở thành phong trào mạnh mẽ, hiệu quả, cần tiếp tục triển khai sâu rộng, hiệu quả Nghị quyết 02 – NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; tăng cường sự chỉ đạo của các cấp uỷ, sự điều hành của chính quyền các cấp và sự phối hợp của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội. Đồng thời, cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho người nghèo; nêu gương, động viên, khen thưởng kịp thời những hộ nghèo điển hình trong việc phát triển kinh tế thoát nghèo bền vững, đồng thời phê phán các hộ không có ý chí vươn lên thoát nghèo; tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo các cấp, nhất là ở cơ sở, đảm bảo có đủ trình độ, năng lực để lãnh đạo, tổ chức thực hiện có hiệu quả Chương trình, dự án giảm nghèo.

     Huy động mọi nguồn lực phục vụ cho công tác giảm nghèo, đẩy mạnh xã hội hóa trong công tác này, tạo thành phong trào sâu rộng, thu hút và động viên sự tham gia của các tầng lớp dân cư trong việc thực hiện các chương trình giảm nghèo, việc hỗ trợ, giúp đỡ người nghèo. Triển khai lồng ghép chương trình giảm nghèo với chương trình xây dựng nông thôn mới, các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn nhằm huy động tối đa nguồn lực cho giảm nghèo, đảm bảo người nghèo được thụ hưởng đúng, đủ, kịp thời các chính sách.

     Tiếp tục thực hiện tăng cường cán bộ của UBND các huyện xuống các xã làm nhiệm vụ giảm nghèo, kết hợp với đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tại chỗ. Thực hiện đầy đủ các chính sách của Nhà nước đối với cán bộ tăng cường cơ sở để động viên, khuyến khích cán bộ làm việc có hiệu quả, yên tâm gắn bó với cơ sở.

     Đặc biệt, tỉnh Lai Châu sẽ quyết liệt triển khai thực hiện đồng bộ các chính sách giảm nghèo hiện hành và nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho hộ nghèo theo đề án nghèo đa chiều của Thủ tướng Chính phủ; triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách đặc thù của tỉnh về xây dựng nông thôn mới; Tập trung phát triển sản xuất, hỗ trợ dạy nghề, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người nghèo; Đẩy mạnh phát triển sản xuất hàng hóa theo hướng ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, áp dụng công nghệ cao, tạo ra sản phẩm có thương hiệu, sức cạnh tranh để nâng cao thu nhập cho dân cư nông thôn; Tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội ở các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn; Thực hiện đồng bộ và có hiệu quả các chính sách ưu đãi về giáo dục đối với các học sinh, sinh viên thuộc diện hộ nghèo theo quy định của Chính phủ để nâng cao tỷ lệ học sinh ra lớp; đào tạo, bồi dưỡng chuẩn hóa giáo viên, góp phần nâng cao chất lượng dạy học; Thực hiện tốt việc cấp thẻ và khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho hộ nghèo, hộ dân tộc thiểu số sống tại vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn, hộ cận nghèo, quản lý và sử dụng có hiệu quả Quỹ khám chữa bệnh cho người nghèo; Thực hiện chính sách hỗ trợ về nhà ở cho hộ nghèo theo hình thức cho vay tín dụng ưu đãi, huy động các nguồn lực từ các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân hảo tâm hỗ trợ xây dựng, cải tạo nhà ở cho hộ nghèo đảm bảo diện tích, chất lượng nhà ở.